Anh Hải ở Ngọc Lâm có một bộ củ loa Altec 605A kèm phân tần zin N1600C ráp trong một thùng DIY ở Mỹ không phải thùng zin của Altec 605A, anh cảm thấy dải trầm và trung trầm có vẻ thiếu và cảm thấy không có sự liên kết giữa Altec 605A và siêu treble T925 mà anh gắn thêm.
Kế thừa từ dòng Altec Duplex 604, dòng loa đã được đưa vào TEC awards Hall of Fame (Bảo tàng danh vọng về công nghệ âm thanh), Altec Duplex 605A sở hữu tất cả những gì hay ho nhất từ 604 và nâng cấp thêm với nam châm Alnico V và là dòng loa lớn nhất (15inch) và hay nhất trong series Duplex đồng trục của Altec. Altec Duplex 605A là dòng loa 2 đường tiếng đồng trục, theo như giấy tờ thì có dải tần từ 22 tới 20khz nhưng một lát nữa đây khi tôi đo đạc thì dải tần nó còn xuống tới tận 13Hz, dải siêu trầm, Duplex 605A cắt tần ở 1600Hz và cũng là tên của bộ phân tần N1600C có sơ đồ như đây, phân tần cổ ngày xưa thường là phân tần nối tiếp, và thường cắt bậc 1, thường dùng tụ dầu hoặc tụ hóa.Trường hợp N1600C toàn dùng tụ dầu. Sơ đồ này chưa có chiết áp 16 ohm đi cùng.
.png)
Phân tần sử dụng 2 con tụ dầu, 1 con trở dây quấn wire wound và cuộn cảm ferrite, kèm theo chiết áp lpad 16 ohm cho con treble đồng trục có dải điều chỉnh từ 0 tới 10dB. Altec 605A Duplex sử dụng con treble kèn kiểu multicell (nhiều ô) có góc phát xạ âm thanh theo chiều ngang lên tới 90 độ và chiều dọc là 40 độ.
Mở nắp hộp ra như kiểu khai quật:
Thùng loa thì không phải thùng zin của Altec 605A Duplex và có một lỗ thông hơi rất lớn ở mặt trước.
Giữ nguyên hiện trường, tôi muốn đo thử đáp tuyến tần số thực tế của bộ loa khi chưa xử lý nó ra sao, tính cả con siêu treble Fostex T925. Tất nhiên đo bằng mic đo Omnimic V2 của Dayton Audio.
Có thể thấy dải trầm thiếu, mid bị thiếu (từ 500Hz tới 2000Hz) và dải cao bị trội (cắt tần con T925 hơi sâu).
Để tăng dải trầm lên thì có 3 phương án:
1. là bịt lỗ thông hơi ở mặt trước thùng lại. Bịt lại cái dải tần cải thiện đáng kể luôn.
Anh em thấy dải tần cũ khi vẫn để lỗ thông hơi lớn là màu đỏ, và dải tần mới sau khi bịt lại (màu xanh) có một sự cải thiện rất đáng kẻ, lên tới cả 10dB.
2. là làm ống thông hơi hình trụ tròn gắn vào lỗ đó. Thể tích thùng của anh là 172 lít, Fs của loa là 13Hz, tôi dùng ống thông hơi 7cm và độ dài ống là khoảng 16cm. Phương án này sẽ cần làm thử mới quyết định được là có tốt hơn phương án bịt lỗ thông hơi lại không.
3. là xử lý phân tần. Nhìn vào đáp tuyến thấy điểm lõm dải mid từ dưới 1khz tới 2khz như vậy khả năng là con tụ dầu đã bị sai trị số sau thời gian 60 năm tồn tại. Sẽ cần phải làm lại, sử dụng tụ có thể có trị số lớn hơn 20uf và thêm một cuộn cảm để năng dải mid đó lên và cắt lại con siêu treble cho cân bằng hơn.
Gio sẽ đi đo đạc từng thành phần trong bộ loa từ siêu treble Fostex T925, củ loa bass Altec 605A và củ loa mid và high của Altec 605A.
Loa siêu treble Fostex T925 thường, không phải nam châm Alnico
Đáp tuyến trở kháng của Fostex T925 thường.
.png)
Loa có trở kháng thuần khoảng 10 ohm, và khá là bằng phẳng từ đầu tới cuối.
Đáp tuyến tần số của Fostex T925 thường.
Đáp tuyến rất đẹp, chuẩn siêu treble, từ cỡ 3000Hz tới hơn 20kHz, cân bằng, mượt mà.
Đáp tuyến trở kháng phần loa bass của Altec 605A:
Con loa bass có trở kháng thuần là 8 ohm trong dải tần hoạt động của nó, nhìn vào đáp tuyến là biết rất dễ ghép amply, loa có Fs xuống sâu tới cỡ 15Hz, sâu hơn cả loa sub.
Đáp tuyến tần số của loa bass Altec 605a
Loa có dải tần rộng lên tới 2000Hz, tần số cắt là 1,600Hz. Lúc đo này là chưa xử lý lỗ thông hơi của thùng loa.
Đáp tuyến trở kháng của loa mid và high của Altec 605A, là loa đồng trục dạng multicell ở chính giữa tâm của loa bass Altec 605A.
Trở kháng thuần là khoảng 5.6 ohm, khoảng thôi vì đáp tuyến trở kháng của loa tăng dần theo tần số. Fs của loa vào khoảng 1kHz, cắt 1,600Hz là hợp lý nhất.
Đáp tuyến tần số của loa mid và high Altec 605A:
Có thể thấy rõ là loa thiếu dải cao và siêu cao, phần mid nếu muốn chơi dầy lên một chút thì cũng phải xử lý bằng tụ lớn hơn tụ nguyên bản và cắt bậc 2 với thêm một cuộn cảm để nâng phần mid lên nữa.
Sau khi cắm rút nhiều lần thì phương án phân tần tối ưu là như sau, điểm cắt 1,600Hz và
.png)
Khác với phân tần zin của Altec 605A là con mid treble đồng trục được cắt bậc 2 và và tụ được nâng trị số từ 20 lên 22uf để tăng dải mid cho dày hơn, đồng thời đảo pha, cả 2 phương án này đều giúp để tăng cái dải trầm còn thiếu ở phân tần gốc dải từ 1khz tới 2khz và vẫn dùng lpad để tăng giảm độ nhạy tùy ý.
Loa siêu treble Fostex T925 được cắt bậc 3, phương án ban đầu là để cắt tụ rất cao cho đánh siêu tép thôi nhưng do con mid treble đồng trục của Altec 605A nó chơi không tới nên bị mất sự liên kết, cụ thể là mất mid-high nên phải kéo con T925 chơi thấp hơn chút nữa.
Hình ảnh phân tần thực tế sau khi ráp xong:
Loa đã được độ lại cọc loa Dayton Audio và gắn thêm lpad là Fostex R80B ở phía sau của thùng loa:
Đáp tuyến tần số thực tế sau khi hoàn thiện:
So với dải tần cũ đã mềm mại và cân bằng hơn nhiều, độ động cũng cao hơn và độ phân giải tốt hơn so với cấu hình cũ. Dải tần từ 30Hz tới 700Hz là của con bass Altec 605A, đây là đáp tuyến cố hữu không thể thay đổi được trừ phi cắt thật sâu ở 200Hz nhưng đó lại là dải tần mà con mid của nó không xuống tới được, cuộn cảm 1mH là tối ưu cho loa bass này.
