Tin tức

CÁCH TÍNH THỂ TÍCH/ KÍCH THƯỚC THÙNG LOA

CÁCH TÍNH THỂ TÍCH/ KÍCH THƯỚC THÙNG LOA

CÁCH TÍNH THỂ TÍCH/ KÍCH THƯỚC THÙNG LOA

 

 

Định post bài tính kích thước lỗ thông hơi mà mới nhớ ra là để tính được nó cần phải biết thể tích thùng loa đã nên tôi biên một bài tính thể tích thùng loa trước cho anh em tham khảo và kiên nhẫn chờ bài kia của tôi sau. Tôi còn nợ bài lý thuyết về crosstalk của ampli, của bác nào tôi không nhớ, thôi để ưu tiên loa trước đã.

OK, vậy là như an hem thấy chúng ta có thùng lớn, thùng nhỏ, thùng cao thùng thấp...tương ứng với từng loại củ loa. Để dễ hiểu tôi lại phải ví lại một lần nữa sự giống nhau giữa củ loa, thùng loa và cái cây và chậu cây. Mỗi một loại cây thì cần có một loại chậu cây riêng phù hợp với bộ rễ của cây đó, có cây rễ sâu (chậu cao), có cây rẽ nông (chậu thấp), có cây rễ mỏng nhưng rộng…Thì cái thùng loa cũng vậy, mỗi loại củ loa nó sẽ tương ứng với một loại thùng loa nhất định, hay nói cụ thể hơn là mỗi củ loa nó cần một thể tích thùng nhất định để thể hiện được hết tính năng kỹ thuật của nó. Nếu một cái cây lớn mà trồng vào một cái chậu nhỏ thì cây sẽ không thể phát triển được và thậm chí còn làm vỡ chậu cây. Cây nhỏ quá mà trồng vào chậu lớn thì một là không thuận mắt, hai là các loài cây dại khác sẽ mọc đan xen và ăn hết dinh dưỡng của cây chính.

Trước khi giới thiệu cách tính thể tích của cây tội lại muốn chia sẻ với an hem một chút về nguyên lý của cái thùng loa mà có thể an hem đã đọc được ở đau đó trong các bài tôi đã biên trước đây. Tôi muốn coi thùng loa với củ loa giống như là động cơ Diesel trong đó thùng loa là ống piston và củ loa là trục khuỷu. Nếu còn mới, ống piston và trục khuỷu sẽ hoạt động nhịp nhàng, hơi sẽ khỏe. Nhưng sau một thời gian sử dụng ống và trục khuỷu sẽ bị mòn và từ đó  hơi yếu đi, và chúng ta phải đi làm lại hơi. Nếu ống piston (thùng loa) quá nhỏ so với trục khuỷu (củ loa), khi đó ma sát giữa trục khuỷu và ống piston sẽ rất lớn và có thể gây cháy động cơ nếu hoạt động lâu dài, và khi thùng loa (thể tích/ kích thước) quá nhỏ so với củ loa, ta nói áp suất trong thùng loa lớn và màng loa sẽ không thể di chuyển vào bên trong thùng loa một cách chính xác theo tín hiệu đưa vào. Ví dụ ở một cái tần số nào đó màng loa cần di chuyển vào bên trong 1mm chẳng hạn nhưng vì thùng quá “đặc” nên nó chỉ di chuyển được 0.8mm thôi và như vậy rõ rang là nó sẽ gây ra méo phi tuyến. Còn nếu thùng loa (ống piston) quá to so với củ loa (trục khuỷu) thì tương tự màng loa sẽ di chuyển một quãng đường thậm chí là lớn hơn mức cho phép, ví dụ như 1,2mm chẳng hạn (thậm chí có trường hợp còn lớn hơn cả độ dài của voice coil) nếu như củ loa đó không có damping tốt và tất nhiên cũng sẽ gây ra méo phi tuyến. Như vậy để nói với an hem rằng, củ loa và thùng loa phải “môn đăng hộ đối”, dù là tính thùng theo củ loa hay tìm củ loa theo thùng.

OK, vậy tính thể tích thùng loa bằng cách nào?

Để tính thể tích thùng loa người ta dùng một công thức sau, công thức này cũng được dùng trong các phần mềm thiết kế loa nếu anh em nào thích dùng phần mềm thì ko cần quan tâm nhiều còn ai muốn hiểu sâu về bản chất của vấn đề thì nên đọc:

Công thức này được tính khi biết các trị số Vas, Qts của củ loa, trong trừng hợp các đôi loa cổ thì có thể đo thủ công (tham khảo các bài đo đạc mà tôi đã biên) hoặc dùng phần mềm. Đây là 2 trong số những thông số quan trọng nhất của củ loa. Nhìn vào công thức có thể thấy thể tích thùng loa tỷ lệ thuận với Vas và Qts, như vậy, khi đọc thông số của một củ loa bất kỳ ta có thể tính nhẩm ra thể tích thùng loa cần cho củ loa đó như thế nào.

Trong công thức trên thể tích thùng loa sẽ có đơn vị là feet khối, ta cần phải đổi ra lít. 1 feet khối bằng 28 lít cứ thế nhân ra ta sẽ ra thể tích của thùng theo lít (nước). Thể tích thùng cũng có thể được tính thô sơ bằng cách đo lòng của thùng loa rồi lấy chiều rộng x chiều cao x chiều sâu là sẽ ra thể tích hoặc có thể…đong nước đổ vào thùng để tính ra số lít J.

OK bây giờ ví dụ ta tính ra được thùng của một củ loa X nào đó cần phải có thể tích là 4 lít chẳng hạn. Bây giờ ta sẽ phân bổ xem chiều cao, chiều rộng, chiều sâu của thùng loa như thế nào để đảm bảo thể tích nó nằm trong khoảng 4 lít đó, 1 lít bằng 1000cm khối, 4 lít = 4000 cm khối (ví dụ 15cm x 16 cm x 17cm = 4080 cm3). Nhưng chúng ta không làm tùy tiện mà chúng ta sẽ theo nguyên tắc tỷ lệ vàng của bọn tây như sau. Mục đích chính của thiết kế theo tỷ lệ vàng là phải làm sao cho độ dài của 3 cạnh của thùng phải KHÁC NHAU, càng khác nhau nhiều càng tốt để hạn chế sóng đứng bên trong thùng gây rung chấn làm giảm chất lượng âm thanh. Về mặt kỹ thuật, chuẩn chỉ nhất là dùng các thùng có các cạnh bên trong thùng KHÔNG SONG SONG với nhau, chúng ta thấy nhiều thùng loa hình hộp chữ nhật là bởi vì cái hình đó nó dễ làm và truyền thống quá cho nên tất cả đều nghĩ đã là loa là phải có hình dáng đó, chứ thực ra nó không phải là hình dáng hoàn hảo và một cái thùng loa hình hộp vuông là tệ nhất vì 3 cạnh của nó bằng nhau, trường hợp của loa subwoofer là trường hợp ngoại lệ, cái này tôi sẽ biên ở một bài khác. 

Tỷ lệ vàng ở đây cho 3 cạnh là 0.6:1:1.62 chính là tỷ lệ vàng mà người Ai Cập đã dùng để xây Kim Tự Tháp.

Bảng này là tỷ lệ vàng cho thùng loa từ 5 lít cho tới 150 lít (từ 5,5 lít cho tới 165 lít), nhớ chừa thêm thể tích của củ loa, phân tần, bracing…trong thùng loa.

Ví dụ thùng 5.5 lít ta dóng sang phải sẽ thấy 3 kích thước (LÒNG nhé) của thùng loa ta cần tìm, D1 tương ứng với độ rộng, D2 là độ cao và D3 là chiều sâu. Như chúng ta thấy các thùng loa hiện giờ đều theo kiểu hẹp ngang và sâu. Nếu thể tích cần tìm không thuộc một trong số các thể tích này thì các bác có thể tùy ý điều chỉnh dịch lên hoặc dịch xuống kích thước các cạnh rồi nhân 3 cạnh với nhau cho tới khi đạt với thể tích mà mình cần miễn là nó vẫn tuân theo tỷ lệ vàng (không cần chính xác tới 100%).  

Đó, như vậy là các cụ đã tìm được thể tích thùng cần tìm của củ loa của các cụ, hy vọng các  cụ hiểu thêm đượ vcấn đề và mời các cụ đón đọc bài lỗ thông hơi ở bài sau của em.

Audible Hertz Shop/ Maybelle Vietnam

*Tài liệu tham khảo: Thiết kế các kiểu về loa của David Weems, Hệ thống loa cấp cao của Radio Shack. 

Đang xem: CÁCH TÍNH THỂ TÍCH/ KÍCH THƯỚC THÙNG LOA

0 sản phẩm
0₫
Xem chi tiết
0 sản phẩm
0₫
Đóng